જેમ આપણે બધા જાણીએ છીએ, ભારત તેની સંસ્કૃતિ અને પરંપરા માટે વિશ્વભર માં પ્રખ્યાત દેશ છે. તે વિવિધ સંસ્કૃતિ અને પરંપરા ની ભૂમિ છે. ભારત વિશ્વ ની સૌથી જૂની સંસ્કૃતિ નો દેશ છે. ભારતીય સંસ્કૃતિ ના મહત્વ ના તત્ત્વો સારી રીતભાત, સંસ્કારી સંવાદ, ધાર્મિક સંસ્કારો, માન્યતાઓ અને મૂલ્યો વગેરે છે. વર્તમાન સમય માં પણ ભારતીય લોકો પોતાની પરંપરાઓ અને મૂલ્યો ને જાળવી રહ્યા છે. ભારતીય સંસ્કૃતિ માં નાનપણ થી જ સંસ્કાર આપવા માં આવે છે કે જે લોકો મોટા, આદરણીય લોકો અથવા વસ્તુઓ છે, તેમણે ક્યારેય પગ ન વાગવો જોઈએ. આમ કરવાથી આપણે પાપના ભાગીદાર બનીએ છીએ.
ચાણક્ય નીતિ પણ આપણ ને આ બધી બાબતો શીખવે છે. ચાણક્ય ની નીતિ જીવનને સરળ અને સુંદર બનાવે છે અને જીવન જીવવા નો સાચો માર્ગ જણાવે છે. નીતિશાસ્ત્ર ના મહાન વિદ્વાન આચાર્ય ચાણક્ય એ પોતાના નીતિ પુસ્તક માં એવા 7 લોકો નો ઉલ્લેખ કર્યો છે, જેમને ભૂલ થી પણ પગ ન વાગવો જોઈએ. તે કહે છે કે જે વ્યક્તિ આ બધી વસ્તુઓ તેના પર લાદે છે તે નાશ પામે છે. ભગવાન પણ તેમને માફ કરતા નથી. એટલું જ નહીં પણ આવનારી પેઢીઓ ને પણ દોષ લાગે છે અને ધીમે ધીમે એ કુળ નો પણ નાશ થાય છે. તો ચાલો જાણીએ આના વિશે…
આચાર્ય ચાણક્ય અનુસાર-
पादाभ्यां न स्पृशेदग्निं गुरु ब्राह्मणमेव च ।
नैव गां न कुमारीं च न वृद्धं न शिशुं तथा ।। (चाणक्य-नीतिः–०७.०६)
અર્થ – અગ્નિ, ગુરુ, બ્રાહ્મણ, ગાય, કુંવારી કન્યા, વૃધ્ધ અને બાળક ને ક્યારેય તમારા પગ ન વાગવા જોઈએ.
આ 7 લોકો ને પગ વાગવા જોઈએ નહીં
આગ
હિંદુ ધર્મ માં અગ્નિ ને ખૂબ જ શુદ્ધ માનવા માં આવે છે. શાસ્ત્રો માં અગ્નિ ને દેવતા નો દરજ્જો આપવામાં આવ્યો છે. જ્યારે પણ કોઈ શુભ કાર્ય કરવામાં આવે છે ત્યારે તે સમયે અગ્નિને સાક્ષી માનીને વચન લેવામાં આવે છે. આચાર્ય ચાણક્ય એ પોતાના નીતિશાસ્ત્ર માં કહ્યું છે કે અગ્નિ નું અપમાન કરવું એ દેવતા નું અપમાન માનવા માં આવે છે. જો તમે આગ પર પગ મૂકશો, તો તમે બળી શકો છો. જો તમે આકસ્મિક રીતે તમારા પગ પર અથડાયા, તો તમે માફી માગો છો.
બ્રાહ્મણ
હિંદુ ધર્મ માં બ્રાહ્મણ નું મહત્વ જણાવવા માં આવ્યું છે. સમાજ માં બ્રાહ્મણ નો દરજ્જો ઘણો ઊંચો છે અને તેથી બ્રાહ્મણો પર ક્યારેય પગ ન મૂકવો જોઈએ. જો તમે ક્યારેય આકસ્મિક રીતે તમારા પગ વાગે છે, તો તરત જ માફી માગો.
ગુરુ
હિંદુ ધર્મ માં ગુરુ ને માતા-પિતા કરતાં વધુ ગણવા માં આવે છે. ગુરુ નો હંમેશા આદર અને સત્કાર કરવો જોઈએ અને તેમના ચરણ હંમેશા સ્પર્શ કરવા જોઈએ. જેઓ ગુરુ ને માન આપતા નથી અને તેમનું અપમાન કરે છે, તેઓ નાશ પામે છે. ચાણક્ય નીતિ અનુસાર, ગુરુ ને ક્યારેય ભૂલ થી પણ પગ ન વાગવો જોઈએ.
કુંવારી કન્યા
ચાણક્ય નીતિ અનુસાર કુંવારી કન્યા ને દેવી સમાન માનવા માં આવે છે. આ કારણોસર, છોકરી ને ભૂલ થી પણ પગ ન વાગવો જોઈએ.
વૃદ્ધ
ઘર ના વડીલો નું હંમેશા સન્માન કરો. જે ઘર માં વડીલો નું સન્માન ન હોય ત્યાં સુખ-સમૃદ્ધિ નથી. જે વ્યક્તિ વડીલો નું અપમાન કરે છે તેમના થી બધા ગ્રહો ગુસ્સે થઈ જાય છે અને અશુભ પરિણામ આપવા લાગે છે. તેથી ભૂલ થી પણ તેમને પગ અડાવશો નહીં.
બાળક
હિન્દુ ધર્મ માં બાળકો ને ભગવાન નું સ્વરૂપ કહેવા માં આવે છે. બાળકો ના પગ ને સ્પર્શવા જોઈએ અને તમારા પગ ને ક્યારેય એમને સ્પર્શવા ન દો. ચાણક્ય ના નીતિ શાસ્ત્ર અનુસાર, તેણે ક્યારેય પોતાના પગ થી ઠોકર ન મારવી જોઈએ. બાળક નું અપમાન કરવું એટલે ભગવાન નો અનાદર છે.
ગાય
હિન્દુ ધર્મ માં ગાય ને માતા નો દરજ્જો આપવા માં આવ્યો છે. એટલા માટે ગાય ને ક્યારેય હેરાન ન કરવી જોઈએ. જો કોઈ વ્યક્તિ આવું કરે છે તો તેના ઘર માં અશાંતિ આવે છે. જો ભૂલ થી ગાય ને લાત વાગી જાય તો તરત જ માફી માંગવી જોઈએ.
