માતા બનવું એ દરેક સ્ત્રી માટે સૌથી મોટી ખુશી હોય છે, પરંતુ આજની જીવનશૈલી સાથે જોડાયેલી ઘણી ટેવોને લીધે સ્ત્રીઓ સંતાન સુખ મેળવી શકતી નથી. આ સિવાય શરીરમાં હોર્મોનલ અસંતુલનને લીધે પણ મહિલાઓ વંધ્યત્વનો શિકાર બને છે. જો કોઈ સ્ત્રી ગર્ભધારણ કરવામાં અસમર્થ હોય, તો તેના મગજમાં ભય અને આશંકા ઉભી થાય છે.
નિષ્ણાતોના મતે શરીરમાં પોષક તત્ત્વોનો અભાવ, શરીરનું વજન, શારીરિક અથવા માનસિક તાણ, ડ્રગનો ઉપયોગ વગેરે મહિલાઓમાં પ્રજનન શક્તિને અસર કરે છે. સંશોધન મુજબ ધૂમ્રપાન કરવું પણ વંધ્યત્વનું એક મહત્વનું કારણ બની રહ્યું છે. આ ઉપરાંત, જન્મ નિયંત્રણની ગોળીઓનો વારંવાર ઉપયોગ કરવાથી ગર્ભધારણ કરવામાં સમસ્યા થઈ શકે છે. આ દવાઓ શરીરના કુદરતી હોર્મોન્સના ઉત્પાદનમાં અવરોધે છે, જે કસુવાવડનું જોખમ વધારે છે.
સ્ત્રીઓમાં વંધ્યત્વના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે. જો સ્ત્રીને સેક્સ્યુઅલી ટ્રાન્સમિટ રોગ અથવા ફેલોપિયન ટ્યુબમાં કોઈ શસ્ત્રક્રિયાને કારણે ચેપ લાગે છે, તો તે ગર્ભધારણની સંભાવના ઘટાડે છે.
આ ઉપરાંત એન્ડોમેટ્રિઓસિસ (એવી સ્થિતિ કે જેમાં મહિલાઓ પીરિયડ્સ દરમિયાન તીવ્ર પીડા અનુભવે છે) એ સ્ત્રીઓમાં વંધ્યત્વના સૌથી સામાન્ય કારણોમાંનું એક માનવામાં આવે છે. આજની વ્યસ્ત જીવનશૈલીને ધ્યાનમાં રાખીને તાણ પણ સામાન્ય છે. આવી સ્થિતિમાં તાણ પણ મહિલાઓમાં વંધ્યત્વનું કારણ બની શકે છે.
પીસીઓએસના કારણે મોટાભાગની સ્ત્રીઓ વંધ્યત્વથી પણ પીડાઈ રહી છે. આ રોગમાં, કોથળીઓને ફેલોપિયન ટ્યુબમાં રચાય છે, જેના કારણે સ્ત્રીઓ ગર્ભધારણ કરવામાં અસમર્થ છે. આ અવ્યવસ્થા અંડાશયને ઇંડા બનાવતા અટકાવે છે અને 40 વર્ષથી ઓછી વયની સ્ત્રીઓમાં એસ્ટ્રોજન હોર્મોનનું ઉત્પાદન પણ ઘટાડે છે. આ સિવાય મેદસ્વીપણું અને અનિયમિત પીરીયડ પણ મહિલાઓમાં વંધ્યત્વ પેદા કરી રહ્યા છે. જોકે નિષ્ણાતોના મતે, સ્ત્રીઓ તેમની જીવનશૈલીમાં કેટલાક ફેરફાર કરીને વંધ્યત્વને ટાળી શકે છે. તો ચાલો આપણે આ ફેરફાર વિશે જાણીએ.
દારૂ અને તમાકુ જેવા માદક દ્રવ્યોની અસર સ્ત્રીઓમાં પ્રજનન શક્તિને અસર કરે છે. તેથી, સ્ત્રીઓને દારૂ, તમાકુ અને સિગારેટથી દૂર રહેવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.
વંધ્યત્વ ટાળવા માટે મહિલાઓએ તાણ મુક્ત રહેવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. યોગ કરવા, ધ્યાન કરવું અને નિયમિત કસરત કરવાથી આ સમસ્યામાંથી છૂટકારો મળે છે. શરીરનું ઓછું વજન અથવા મેદસ્વીપણા પણ સ્ત્રીઓમાં ઓવ્યુલેશન ડિસઓર્ડરનું કારણ હોઈ શકે છે.
