ચંદ્રયાન-3 એ શરૂ કરી સફર, દક્ષિણ ધ્રુવ પર ઉતરનાર ભારત બની શકે છે પ્રથમ દેશ

આજ નો દિવસ ભારત માટે ઘણો ખાસ સાબિત થવાનો છે. હા, કારણ કે હવે થોડાક જ કલાકોમાં મિશન ચંદ્રયાન-3 લોન્ચ થશે, જેની તૈયારીઓ પણ પૂર્ણ કરી લેવા માં આવી છે. ચંદ્રયાન-3 શુક્રવારે બપોરે 2:35:17 કલાકે શ્રીહરિકોટા ના સતીશ ધવન સ્પેસ સેન્ટર થી ચંદ્ર તરફ પ્રક્ષેપણ કરવા માં આવ્યુ. આ માટે ગુરુવારે બપોરે 1.05 વાગ્યા થી 25.30 કલાક નું કાઉન્ટડાઉન શરૂ થયું હતું. ISRO ચંદ્રયાન-3 દ્વારા 23-24 ઓગસ્ટ ના રોજ ચંદ્ર ના દક્ષિણ ધ્રુવ પર લેન્ડર લેન્ડ કરશે. જો ચંદ્રયાન-3 નું લેન્ડર ચંદ્ર ની સપાટી પર સોફ્ટ લેન્ડ કરશે તો ભારત આવું કરનાર ચોથો દેશ બનશે. આ પહેલા અમેરિકા, રશિયા અને ચીન ચંદ્ર ની સપાટી પર લેન્ડર્સ લેન્ડ કરી ચૂક્યા છે.

જો કે, ભારત દક્ષિણ ધ્રુવ સુધી પહોંચનારો વિશ્વ નો પ્રથમ દેશ બનશે. આજ સુધી કોઈપણ દેશે દક્ષિણ ધ્રુવ પર લેન્ડર લેન્ડ કર્યું નથી. ઈસરો ના જણાવ્યા અનુસાર, ચંદ્રયાન-3 ને LVM-3 M4 રોકેટ દ્વારા લઈ જવા માં આવશે. લગભગ એક મહિના પછી, 23 અથવા 24 ઓગસ્ટે, ચંદ્ર ના દક્ષિણ ધ્રુવ પર લેન્ડર વિક્રમ નું સોફ્ટ લેન્ડિંગ (સંપૂર્ણ નિયંત્રણ સાથે સપાટી પર સુરક્ષિત ઉતરાણ) કરવા માં આવશે. ચંદ્ર નો આ ભાગ હજુ પણ માનવ નજર થી છુપાયેલો છે.

તમને જણાવી દઈએ કે ચંદ્રયાન-2 ની જેમ ચંદ્રયાન-3 માં પણ લેન્ડર અને રોવર મોકલવા માં આવશે, પરંતુ તેમાં ઓર્બિટર નહીં હોય. કારણ કે અગાઉ ના ચંદ્ર મિશન નું ઓર્બિટર હજુ પણ અવકાશ માં કામ કરી રહ્યું છે. ચંદ્રયાન-3 નું ચંદ્ર લેન્ડિંગ 23-24 ઓગસ્ટ ના રોજ થવાનું છે, પરંતુ ત્યાં સૂર્યોદય ની સ્થિતિ ના આધારે તેમાં ફેરફાર થઈ શકે છે. જો સૂર્યોદય માં વિલંબ થાય તો ISRO ઉતરાણ નો સમય લંબાવી ને સપ્ટેમ્બર માં કરી શકે છે.

મિશન આપણા 14 દિવસ અને ચંદ્ર ના એક દિવસ જેટલું કામ કરશે

તમને જણાવી દઈએ કે લેન્ડર વિક્રમ અને રોવર પ્રજ્ઞાન 14 પૃથ્વી દિવસ ની બરાબર 1 દિવસ માં ચંદ્ર ની સપાટી પર તેમનું કામ કરશે અને પરીક્ષણ કરશે. આ સમય એક ચંદ્ર દિવસ જેટલો છે. ઈસરો ના ભૂતપૂર્વ ડિરેક્ટર કે સિવને કહ્યું કે ચંદ્રયાન-3 ની સફળતા ભારત ના આગામી મોટા મિશન ગગનયાન ને પ્રોત્સાહિત કરશે. તેમના કાર્યકાળ દરમિયાન, 2019 માં ચંદ્રયાન-2 મિશન મોકલવા માં આવ્યું હતું, જેમાં લેન્ડર ચંદ્ર પર ઉતરવા માં સફળ રહ્યું ન હતું. તેમણે કહ્યું કે ISRO એ આ નિષ્ફળતા તરફ દોરી રહેલા પરિબળો ને ફરી થી કામ કર્યું છે અને તેને સુધાર્યું છે. આ સમયે તમને સફળતા ચોક્કસ મળશે.

સિવને એ પણ ધ્યાન દોર્યું કે જ્યારે ચંદ્રયાન-3 અગાઉ ના મિશન ની જેમ જ પડકારો નો સામનો કરે છે, ત્યારે અવકાશ માં ઘણી વસ્તુઓ અજાણ છે. પરંતુ ભૂલો માંથી શીખીને આપણે નવો આત્મવિશ્વાસ મેળવ્યો છે. એવી અપેક્ષા રાખવા માં આવે છે કે આ વખતે મળેલી સફળતા ભાવિ પેઢીઓ માટે ફાયદાકારક સાબિત થશે. મિશન માં કરવા માં આવેલા પ્રયોગો માત્ર ચંદ્ર ની સપાટી વિશે જ નહીં, પરંતુ પૃથ્વી ની ઉત્પત્તિ વિશે પણ વૈજ્ઞાનિક જ્ઞાન માં વધારો કરશે.

સોફ્ટ લેન્ડિંગની ક્ષમતા સાબિત કરશેઃ ડૉ.અન્નાદુરાઈ

ભારત ના મૂન-મેન અને ચંદ્રયાન-1 ના મિશન ડાયરેક્ટર ડૉ. મયલાસ્વામી અન્નાદુરાઈ એ ચંદ્રયાન-3 ને ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ મિશન ગણાવ્યું છે. તેમણે કહ્યું છે કે ભારતે ચંદ્ર ની પરિક્રમા પાથ ને લઈ ને તેની તકનીકી ક્ષમતા સાબિત કરી છે. હવે સોફ્ટ લેન્ડિંગ ની ક્ષમતા સાબિત કરવી પડશે. આજે જ્યારે આખી દુનિયા ફરી થી ચંદ્ર તરફ જોઈ રહી છે ત્યારે આપણે આ મિશન ને સફળ બનાવવાનું છે.

બીજી તરફ, ચંદ્રયાન-3 દરેક રીતે સફળ થવાની અપેક્ષા વ્યક્ત કરતાં ઈસરોના પૂર્વ અધ્યક્ષ માધવન નાયર દ્વારા કહેવા માં આવ્યું હતું કે આ મિશન ભારત માટે અવકાશ અભ્યાસ ના ક્ષેત્ર માં એક સીમાચિહ્નરૂપ સાબિત થશે. તેઓ માને છે કે ચંદ્ર પર લેન્ડર નું સોફ્ટ લેન્ડિંગ ખૂબ જ મુશ્કેલ અને જટિલ છે. તેમણે કહ્યું કે મિશન ની સફળતા જરૂરી છે.

ઈસરો ના ભૂતપૂર્વ વૈજ્ઞાનિક નામ્બી નારાયણન દ્વારા એવો દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે જો ચંદ્રયાન-3 સફળતાપૂર્વક ચંદ્ર પર ઉતરશે તો ભારત ને અવકાશ ક્ષેત્ર ના બિઝનેસ માં પોતાનો હિસ્સો વધારવા ની તક મળશે. હાલ માં આ સેક્ટર માં અમારો હિસ્સો, જેની કિંમત 60 હજાર કરોડ ડોલર હોવા નો અંદાજ છે, તે માત્ર 2% છે. આગળ વધવા ની શક્યતા પણ વધશે.

શું છે ચંદ્રયાન-3 મિશન?

ચંદ્રયાન-3 મિશન એ વર્ષ 2019 માં કરવા માં આવેલા ચંદ્રયાન-2 મિશન નું અનુવર્તી મિશન છે. ચંદ્રયાન-3 નું ધ્યાન ચંદ્ર ની સપાટી પર સુરક્ષિત ઉતરાણ કરવા પર છે. ચંદ્રયાન-3 મિશન એ ચંદ્રયાન-2 નો આગળ નો તબક્કો છે, જે ચંદ્ર ની સપાટી પર ઉતરશે અને પરીક્ષણો હાથ ધરશે. તેમાં પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ, લેન્ડર અને રોવર હશે. મિશન ની સફળતા માટે નવા સાધનો બનાવવા માં આવ્યા છે. અલ્ગોરિધમ્સ માં સુધારો કરવા માં આવ્યો છે. ચંદ્રયાન-2 મિશન ચંદ્ર ની સપાટી પર કયા કારણોસર ઉતરી શક્યું નથી તેના પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવા માં આવ્યું છે. જણાવી દઈએ કે ચંદ્રયાન-2 ની ભૂલો માંથી બોધપાઠ લઈને ચંદ્રયાન-3 માં ઘણા મહત્વપૂર્ણ ફેરફારો કરવા માં આવ્યા છે. જો ચંદ્રયાન-3 સંપૂર્ણ રીતે સફળ થશે તો ભારત અવકાશ વિજ્ઞાન માં નવો રેકોર્ડ બનાવશે.