નવરાત્રી નો તહેવાર (શારદીય નવરાત્રી 2022) શરૂ થઈ ગયો છે. દરેક જણ માતા રાણી ની ભક્તિ માં લીન હોય તેવું લાગે છે. રાત્રે બજારો માં ગરબા અને દાંડિયા ની ઉજવણી કરવા માં આવે છે. તમે પણ નવરાત્રી માં ઘણા બધા ગરબા-દાંડિયા જોયા હશે અને રમ્યા હશે. પરંતુ શું તમે તેને રમવા પાછળ નું ધાર્મિક કારણ જાણો છો? નવરાત્રિ માં ગરબા-દાંડિયા શા માટે રમાય છે તે મોટાભાગ ના લોકો ને ખબર નહીં હોય. એટલું જ નહીં, ગરબા અને દાંડિયા બે અલગ વસ્તુઓ છે. તેમની વચ્ચે એક ખાસ તફાવત પણ છે.
ગરબા અને દાંડિયા વચ્ચે નો તફાવત
માતા રાણી ને પ્રસન્ન કરવા ભક્તો નવરાત્રિ દરમિયાન ગરબા અને દાંડિયા બંને રમે છે. પરંતુ ઘણા લોકો આમાં તફાવત જાણતા નથી. તેઓ તેને કોઈપણ નામ થી બોલાવે છે. જો કે ગરબા અને દાંડિયા બંને નૃત્ય છે, પરંતુ તેને રમવા ની રીત થોડી અલગ છે. મા દુર્ગા ની આરતી પહેલા ગરબા થાય છે. તેના બદલે મા દુર્ગા ની આરતી પછી દાંડિયા વગાડવા માં આવે છે.
આ ઉપરાંત દાંડિયા રમવા માટે બે લાકડીઓ નો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. આ કારણે, નૃત્ય વિવિધ શૈલી માં કરવા માં આવે છે. બીજી તરફ જો તમે ગરબા રમી રહ્યા હોવ તો તમારે કોઈ સાધન ની જરૂર નથી. તમે તમારી હથેળીઓ નો ઉપયોગ કરીને નૃત્ય પણ કરી શકો છો. તો આગલી વખતે જો કોઈ દાંડિયા અને ગરબા વચ્ચે મૂંઝવણ માં હોય તો તેમને આ તફાવત ચોક્કસ જણાવો.
ગરબા અને દાંડિયા નું ધાર્મિક મહત્વ
તમે સારી રીતે જાણો છો કે ગરબા અને દાંડિયા માં શું તફાવત છે. પરંતુ જાણો નવરાત્રી માં શા માટે કરવા માં આવે છે તેનું સાચું કારણ. મા દુર્ગા ની પૂજા માં ગરબા અને દાંડિયા બંને કરવામાં આવે છે. જો કે, તેનું વિશેષ ધાર્મિક મહત્વ પણ છે. ગરબા ઘણીવાર મા દુર્ગા ની આરતી પહેલાં, તેમની મૂર્તિ ની નજીક સળગતી જ્યોત પાસે કરવા માં આવે છે. તે જ્યોત ની નજીક ગોળ આકાર બનાવી ને કરવા માં આવે છે. તે જીવન ના ગોળાકાર વર્તુળ નું પ્રતીક છે.
દાંડિયા વિશે વાત કરીએ તો, તે મા દુર્ગા અને મહિષાસુર વચ્ચે ના યુદ્ધ નું પ્રતીક છે. રંગીન લાકડીઓ જેની સાથે આપણે દાંડિયા રમીએ છીએ તે મા દુર્ગા ની તલવાર નું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. આ કારણે તેને તલવાર નૃત્ય પણ કહેવા માં આવે છે. અમે ગરબા અને દાંડિયા કરીને મા દુર્ગા ને પ્રસન્ન કરવા નો પ્રયાસ કરીએ છીએ. કહેવાય છે કે નવરાત્રિ દરમિયાન જો તમે માતા રાણી ને પ્રસન્ન કરો છો તો તમારી બધી મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે.
