તમિલનાડુ ના તાંજોર જિલ્લા માં સ્થિત બૃહદેશ્વર મંદિર ભગવાન શિવ ને સમર્પિત છે. આ મંદિર ને યુનેસ્કો ની વર્લ્ડ હેરિટેજ માં શામેલ કરવા માં આવે છે અને દર વર્ષે લાખો લોકો આ મંદિર ના દર્શન કરવા આવે છે. બૃહદેશ્વર મંદિર પ્રાચીન સ્થાપત્ય કલા નો અદભૂત નમૂનો છે. એવું કહેવા માં આવે છે કે આ મંદિર બનાવવા માટે સંપૂર્ણ રીતે ગ્રેનાઇટ નો ઉપયોગ કરવા માં આવ્યો છે અને તે વિશ્વ નું આ પ્રકાર નું પ્રથમ મંદિર છે. જે ગ્રેનાઈટ થી બનેલું છે.
તે પ્રથમ ચોલ શાસક રાજરાજા ચોલ દ્વારા 1003-1010 ઇ.સ. વચ્ચે બાંધવા માં આવ્યું હતું. જેના કારણે તે રાજરાજેશ્વર મંદિર તરીકે પણ ઓળખાય છે. આ મંદિર ને સંપૂર્ણ રીતે બનાવવા માં પાંચ વર્ષ થયાં. મંદિર ના નિર્માણ ને લગતી વાર્તા અનુસાર, રાજરાજા શિવ ના પ્રથમ ભક્ત હતા અને રાજ્ય માં સમૃદ્ધિ બની રહે, તેથી તેમણે આ મંદિર બનાવ્યું.
એક દંતકથા પ્રમાણે, સમ્રાટ રાજરાજે બૃહદેશ્વર મંદિર માં નિયમિત રીતે પ્રગટાવવા માં આવતી જ્યોત ના ઘી ની પૂરેપૂરી પૂર્તિ માટે 4000 ગાય, 7000 બકરીઓ, 30 ભેંસ અને 2500 એકર જમીન મંદિર માં દાન માં આપી હતી. આ મંદિર સાથે એક રહસ્ય પણ સંકળાયેલું છે. ખરેખર તેને બનાવવા માટે 1,30,000 ટન ગ્રેનાઇટ નો ઉપયોગ કરવા માં આવ્યો છે. આ ગ્રેનાઇટ ક્યાંથી આવી તે આજ સુધી નું રહસ્ય છે. મંદિર ના શિખર સુધી 80 ટન વજનવાળા પથ્થર ને કેવી રીતે લઈ જવા માં આવ્યા. આ આજે પણ એક સવાલ છે. કારણ કે તે સમયે આટલું મશીન નહોતું.
મંદિર ની વિશેષતા
240.90 મીટર લાંબી અને 122 મીટર પહોળી આ મંદિર વિશાળ ગુંબજ ના આકાર માં છે. તે ગ્રેનાઈટ ના એક શિલા ખંડ માં મૂકવા માં આવ્યું છે. તેનું ઘેરાવો 7.8 મીટર છે અને તેનું વજન 80 ટન છે.
મુખ્ય મંદિર ની અંદર 12 ફૂટ ઉંચા શિવલિંગ સ્થાપિત છે. મંદિર ના ચબૂતરા પર 6 મીટર લાંબી અને 2.6 મીટર પહોળા અને 3.7 મીટર ઉંચી નંદી ની મૂર્તિ પણ કોતરવા માં આવી હતી. આ મંદિર માં નંદી બળદ ની વિશાળ પ્રતિમા પણ સ્થાપિત કરવા માં આવી છે. જે એક પથ્થર માંથી કાપી ને બનાવવા માં આવે છે. તેની ઉંચાઈ 13 ફુટ છે.
લોકો દૂર દૂર થી આવે છે
ભગવાન શિવ ના આ ભવ્ય મંદિર ને જોવા માટે દૂર-દૂર થી લોકો અહીં આવે છે. માનવા માં આવે છે કે આ મંદિર માં શિવ ના દર્શન કરવા થી દરેક મનોકામના પૂર્ણ થાય છે. સોમવારે અહીં અનેક વિશેષ પૂજાઓ નું પણ આયોજન કરવા માં આવે છે. આ ભવ્ય મંદિર ની દેખરેખ માટે લગભગ 200 કર્મચારીઓ ને રાખવા માં આવ્યા છે. ભારતીય રિઝર્વ બેંકે 1 એપ્રિલ 1954 માં એક હજાર ની નોટો રજૂ કરી હતી. જેના પર બૃહદેશ્વર મંદિર ની તસવીર છપાઈ હતી.
જીવન માં એકવાર તમારે આ મંદિર ની મુલાકાત લેવી જ જોઇએ. રેલવે, માર્ગ અને હવાઈ માર્ગે અહીં કોઈ પણ સરળતા થી પહોંચી શકે છે. મંદિર ની પાસે ઘણી ધર્મશાળાઓ છે. જ્યાં તમે રોકાઇ શકો છો.
