દેશમાં કાર્યરત સોશ્યલ મીડિયા કંપનીઓ એટલે કે ફેસબુક, ટ્વિટર અને ઇન્સ્ટાગ્રામ માટે એક મોટી સમસ્યા ઉભી થઇ શકે છે. કેન્દ્ર સરકારે દેશમાં કાર્યરત તમામ સોશિયલ મીડિયા કંપનીઓને અમુક નિયમોનું પાલન કરવાની સૂચના આપી હતી અને તેના માટે ત્રણ મહિનાનો સમય પણ આપ્યો હતો, જે 26 મેના રોજ પૂર્ણ થવાનો છે, પરંતુ હજી સુધી કોઈ પણ કંપનીએ આ નિયમોનું પાલન કર્યું નથી. . આવી સ્થિતિમાં, સવાલ ઉભા થઈ રહ્યા છે કે શું 26 મી મે પછી ફેસબુક, ટ્વિટર, ઇન્સ્ટાગ્રામ જેવી સોશ્યલ મીડિયા કંપનીઓ ભારતમાં બંધ રહેશે…?
ભારત સરકારના ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને માહિતી ટેકનોલોજી મંત્રાલયે 25 ફેબ્રુઆરી, 2021 ના રોજ તમામ સોશિયલ મીડિયા કંપનીઓને નવા નિયમોનું પાલન કરવા માટે ત્રણ મહિનાનો સમય આપ્યો હતો. સોશિયલ મીડિયા કંપનીઓને ભારતમાં કમ્પ્લાયન્સ ઓફિસર્સ, નોડલ ઓફિસરોની નિમણૂક કરવા કહેવામાં આવ્યું હતું અને તે બધાને ભારતમાં હોવું જરૂરી હતું. ફરિયાદના નિરાકરણ, વાંધાજનક કોન્ટેન્ટનું નિરીક્ષણ, પાલન અહેવાલ અને વાંધાજનક કોન્ટેન્ટને દૂર કરવા વગેરેના નિયમો છે.
આદેશમાં એવું પણ કહેવામાં આવ્યું હતું કે સોશિયલ મીડિયા કંપનીઓએ તેમની વેબસાઇટ અથવા મોબાઇલ એપ્લિકેશન પર ફિઝિકલ સંપર્ક વ્યક્તિ વિશે માહિતી આપવાની રહેશે. હજી સુધી કોઈ કંપનીએ કુ નામની કંપની સિવાય આ અધિકારીઓમાંથી કોઈની નિમણૂક કરી નથી.
ભારતમાં કામ માટે અમેરિકા તરફથી ગ્રીન સિગ્નલ…
સોશિયલ મીડિયા પરના લોકો જાણતા નથી કે કોને ફરિયાદ કરવી અને તેમની સમસ્યાનું સમાધાન ક્યાં થશે. કેટલાક પ્લેટફોર્મ્સે આ માટે છ મહિનાનો સમય માંગ્યો છે. કેટલાકએ કહ્યું કે તેઓ યુએસમાં તેમની મુખ્ય કાર્યાલયની સૂચનાની રાહ જોઈ રહ્યા છે. આ કંપનીઓ ભારતમાં કાર્યરત છે, ભારતમાંથી નફો મેળવે છે, પરંતુ માર્ગદર્શિકાનું પાલન કરવા મુખ્ય કાર્યાલયમાંથી ગ્રીન સિગ્નલની રાહ જોવે છે. ટ્વિટર જેવી કંપનીઓ તેમના પોતાના ફેક્ટ ચેકર્સને જાળવી રાખે છે, જે હકીકતોની તપાસ કેવી રીતે કરવામાં આવી રહી છે તે ઓળખવા કે પદ્ધતિ નથી જણાવતી.
આવતીકાલથી નવા નિયમો લાગુ થશે
આઈટી એક્ટની કલમ 79 હેઠળ તેમને મધ્યસ્થી તરીકેની જવાબદારીમાંથી મુક્તિ આપવામાં આવી છે, પરંતુ તેમાંથી ઘણા આ વિષય પર નિર્ણય લઈ રહ્યા છે, જે ભારતીય બંધારણ અને કાયદાની કાળજી લેતો નથી. નવા નિયમો 26 મે 2021 થી અમલમાં આવશે. જો આ કંપનીઓ આ નિયમોનું પાલન નહીં કરે, તો તેમની મધ્યસ્થીની સ્થિતિને છીનવાઈ શકે છે અને તેઓ ભારતના હાલના કાયદા હેઠળ ગુનાહિત કાર્યવાહી હેઠળ આવી શકે છે.
